1 Jaar

We zijn hier nu ruim een jaar. 1 jaar waarin we onze dagroutine, gewoonten, vaardigheden en overtuigingen een volledig andere wending hebben gegeven.

Mijn wederhelft heeft daar het minste moeite mee gehad. Nou is dat niet heel vreemd want hij is een kwart eeuw geleden aangenomen bij s'lands leger en daar wordt geselecteerd op een bepaalde mate van onverschrokkenheid en een niet al te tobberig karakter. Daarnaast heeft hij natuurlijk ook het minst hoeven veranderen, hij werkt nog steeds voor Hare Majesteit en voorziet daarmee in vier elementaire behoeften: geld, structuur, sociale contacten en zingeving. Op het laatste element na hebben vakkenvullers dit ook maar u voelt wel aan dat hij het ietsjes beter voor elkaar heeft. Een hoge mate van autonomie bijvoorbeeld waardoor hij zelf grotendeels zijn prioriteiten en dagindeling bepaalt. Het enige dat hem zo nu en dan stoort is dat alles hier in hele kleine stapjes gaat.  

De uitdaging van ons kroost was groter. Zonder enige vorm van medezeggenschap zijn ze ontvoerd uit hun veilige omgeving van vriendjes en school. Tot overmaat van ramp spraken ze geen Engels waardoor ze de eerste maanden vooral heel boos en verdrietig zijn geweest. Inmiddels willen ze alleen nog maar terug voor hagelslag, pindakaas en kroketten maar moeten ze er niet aan denken om weer op hun oude school te zitten. Dat zoonlief afgelopen zomer botweg geweigerd werd door zijn juffen om zijn oude klasgenoten weer te zien, heeft daar overigens veel aan bijgedragen. Zulke leerkrachten gun je een klas vol mini-crimineeltjes.

En ik? Ik ben mezelf een aantal keren flink tegengekomen. Natuurlijk is het fantastisch om in een land te wonen waar je 8 maanden per jaar op het terras kunt zitten en je allerlei feestjes en partijen afloopt met bijzondere figuren. Bovendien hoef ik me geen zorgen te maken over trivialiteiten als geld. Dat is inderdaad heel fijn maar je moet wel alles zelf uitvinden. Dat begint bij kleine dingen als het aanschaffen en in werking stellen van een nieuwe wasmachine in zeer beperkt Servisch. Ik herinner me nog levendig dat ik anderhalf uur ben bezig geweest om het rotding van kinderslot af te krijgen (ja die bestaan dus, wasmachines met kinderslot).

Heftiger wordt het als je beseft dat je ook je eigen overtuigingen om zeep moet helpen want wie ben je nog als je niet meer gedefinieerd wordt door een leuke fulltime baan met bijbehorend sociaal netwerk? Dat is ook de reden dat ik andere paden bewandel en mezelf terugvind in de verkoop van duizenden stroopwafels voor een goed doel. Gelukkig bevind ik me in goed gezelschap. Ik zie veel getalenteerde 'partners van' ( jawel er zijn hier ook heren wiens vrouw werkt) die op zoek zijn naar een bestaan dat de koffie-ochtendjes en handwerkclubjes ontstijgt. Velen zijn hoog opgeleid en hebben ervaring waar mensen hier alleen maar van kunnen dromen. Dat willen ze graag aanwenden om hier de zaak op een hoger niveau te tillen. Bovendien hoeven ze geen westers salaris te ontvangen omdat wederhelft de centjes al binnenbrengt.

Mmm, klinkt als het begin van een mooi initiatief....

Stroopwafels 2

Ongeveer 10 jaar geleden studeerde een Noordwijkse jongen een jaar in de USA, Utah om precies te zijn. Toen hij een keer trakteerde op stroopwafels, kreeg hij zulke positieve reacties dat hij zich voornam hier ooit 'iets' mee te doen. Hij ging terug naar Nederland, had verschillende banen in de PR, kwam erachter dat hij tamelijk ongeschikt was om voor een baas te werken, nam ontslag en besloot helemaal opnieuw te beginnen. Hij herinnerde zich het stroopwafel-moment en besloot het 'iets' te verwezenlijken.

Afgelopen weekend stond hij op het vliegveld van Belgrado met zijn 30 kilo zware wafelijzer. Vantevoren was er een paar keer contact geweest met ondergetekende. Veel informatie had hij niet gekregen: het ging om een 'charity bazaar' waar meer dan 40 landen een kraam hadden met nationale producten. Het scheen een nogal grote happening te zijn waar de voorafgaande jaren duizenden bezoekers op af waren gekomen. Daar tegenover stond dat de levensstandaard in Servië vele malen lager bleek te liggen dan die in Nederland of een Mormonen staat in de USA. Bovendien werd kort vooraf duidelijk dat een aantal ervaringsdeskundigen het weliswaar een leuk idee vonden maar niet echt realistisch. Het werd kortom, afgeraden om zulke hoeveelheden wafels te bakken en verkopen tegen de een prijsstelling die niet alleen de onkosten dekte maar ook nog wat zou opbrengen.

Een risico dus om samen met zijn vader naar een land te reizen dat hij niet kende en vrijwel alleen negatief in het nieuws was geweest de afgelopen jaren. Nu was risico nemen hem niet vreemd. Inmiddels lagen 'zijn' stroopwafels in alle sportwinkels(!) van Utah. Bovendien was hij tot verbazing van alle grote stroopwafel concurrenten 'preferred supplier' bij de Koninklijke Luchtvaartmaatschappij van de lage landen geworden en had hij een aantal grote evenementen naar zich toe getrokken. Dat had hij nooit kunnen bereiken als hij geen risico had genomen, want wie bedenkt zich nu vooraf dat een stroopwafel in de USA verkocht kan worden als energiereep voor sporters?

Afgelopen zondagochtend startte hij om 8 uur met bakken. Na 7 uur, zonder lunch, toiletbezoek en met een enkel slokje water bleken er meer dan 1000 verse stroopwafels te zijn verkocht. Mechanisch werd er aan 1 stuk door gebakken, ingepakt en betaald. Naast de verse wafels werden er meer dan 3200 verpakte stroopwafels verkocht voor een prijs waar ik vooraf nauwelijks van durfde te dromen.

Dat was niet het enige; de vijftig kilo kaas was binnen 2 uur verdwenen en de 1440 blikjes bier van s'lands grootste brouwer niet veel later. Ook werd er een onwaarschijnlijke hoeveelheid Delftsblauwe meuk, rozenstruiken en verse bloemen verkocht.

Twee dagen na dato geniet ik nog na van de mega omzet die we hebben binnengehaald. Feitelijk is dat het belangrijkste want 100% gaat naar goede doelen hier in Servië. Vanzelfsprekend ben ik daar erg blij mee maar voor mij persoonlijk zijn twee andere zaken nog waardevoller. Het eerste is dat het risico dat Joost (want zo heet hij) en ik zijn aangegaan zich letterlijk heeft uitbetaald. Zowel hij als ik hadden ervoor kunnen kiezen om op 'safe' te spelen en het niet te doen. Minstens zo waardevol is dat we dit alleen maar van de grond hebben kunnen tillen met vrijwilligers. Zowel vanuit de ambassade als vanuit andere Nederlanders en Serviërs heb ik heel veel medewerking gekregen. In het verzinnen hoe we het zouden aanpakken, in het benaderen van sponsoren, in het verzamelen, transporteren en opbouwen van de stand en tenslotte in de bemensing op de dag zelf. Het is niet mijn gewoonte om namen te noemen in deze blog maar beste Joost, Jan, Annette, Laetitia, Margreeth, Robbert, Nenad, Jovica (en familie), Odilia, Laurent, Yvo, Dominique, Elize, Adri, Mina, Zorana, Lino, Sandra, Cedomir, Cosmo, Bing, Lola en alle anderen die ik ben vergeten, 

Bedankt!

Tempo

In mijn top tien van meest onaangename plekken in Belgrado staat een Supermarkt die de zeer misplaatste naam Tempo draagt.

De ellende begint al bij de parkeerplaats. Ik ben voor de gelegenheid met het project van mijn wederhelft. Hij heeft een Audi ter grootte van een gemiddelde studentenkamer die twintig jaar geleden op de markt kwam en toen een fortuin waard was. Helaas heeft het verval ingezet en is hij onderhevig aan verwoede pogingen om er weer toonbaar uit te zien. Zo hangt de bedrading overal los met als gevolg dat je tijdens het rijden allerlei elektriciteitsdraden weg moet duwen, hopende dat je niet geëlektrocuteerd wordt. Het plafond is eruit gesloopt en dat heeft twee merkwaardige gevolgen. Als je iets op het dak legt, deukt het in en het sneeuwt lichtoranje pluisjes in de auto. Het merendeel van de binnenpanelen is ook verdwenen of valt er af als 1 van de portieren wat te hard wordt dichtgegooid. Nu vraagt u zich misschien af waarom we er überhaupt nog in rijden. Hij rijdt echter geweldig. Bij het starten hoor je een diep gebrom alsof er zojuist een enorm monster uit zijn slaap is gerukt en eenmaal op weg waan je je onoverwinnelijk. Mijn wederhelft heeft een filmpje waarop hij meer dan 220 km per uur rijdt. Dat heeft hij dus met 1 hand gefilmd terwijl hij achter het stuur zat. Zijn ouders hebben er nog nachtmerries van.

Maar goed daar ging dit verhaal niet over. Dit is een therapeutisch verhaal over de Tempo.

Na een keer of twintig indraaien heb ik geparkeerd en besef ik ten volle wat mij te wachten staat: ik moet naar binnen. Ik zet mijn chagrijnigste gezicht op (niet zo moeilijk) en ga de winkel-hel in. Daar wordt ik overvallen door promotiemeisjes. Ik schat dat er zo'n 40 in de hele winkel actief zijn. Ze zijn zonder uitzondering beneden de 25, vol in de make-up en maatje 34/36. Gekleed in minirokjes van dezelfde kleur als het product dat ze slijten vallen ze iedereen lastig. Van WC-eend tot cornflakes, het lijkt wel alsof alle koopwaar een exclusief meisje heeft. Vermijden gaat niet omdat ze zich midden in het gangpad hebben opgesteld en iedereen binnen een straal van 4 meter aanspreken; heel handig op een zaterdagmiddag als heel Belgrado zijn boodschappen doet. Als ik na een uurtje dodelijk vermoeid mijn boodschappen bijeen heb gescharreld komt het lange wachten bij de kassa.

Een niet onaanzienlijk deel van de koopwaar blijkt niet gemerkt of niet herkenbaar voor de computer. Dat wordt dus gecheckt door iemand die op zijn dooie gemak de winkel doorsjouwt op zoek naar het betreffende artikel. Ook niet plezier verhogend is dat voor ieder foutje de baas moet komen. Er is natuurlijk geen sprake van dat de cassieres zelf hun fouten kunnen herstellen. Klap op de vuurpijl is echter de betalingswijze. Dat kan op verschillende, allemaal even tijdrovende manieren. Zo hebben ze de acceptgirokaart hier tot ware kunst verheven. Je mag ze niet vooraf invullen dus dat gebeurt aan de kassa als er na een paar minuten eindelijk een pen is gevonden. Vervolgens worden de kaarten voorzien van een handtekening en datum op de voor-en achterzijde. Daarna wordt op beide zijden het bedrag ingevuld en zeer nauwkeurig gecontroleerd door de kassadame. Meestal ontspint zich dan een discussie omdat de handtekening op het 10 jaar oude bankpasje afwijkt van de krabbel op de kaarten. In het ergste geval wordt de baas erbij geroepen en wordt de discussie rustig voortgezet terwijl er 10 andere klanten lijdzaam wachten op hun beurt om gemangeld te worden door het regel aanbiddende personeel. Als de baas zijn zege geeft wordt de acceptgirokaart wederom dubbelzijdig voorzien van stempel, handtekening van de cassiere en, jawel, nog tweemaal de datum.

De volgende klant ontwaakt uit zijn vegetatieve toestand en doet zijn boodschappen in 25 plastic tasjes. Hoezo milieu? Waarom zou je vijfentwintig tasjes vullen als je met drie grote tassen kunt volstaan? Het is een dagelijks gevecht om duidelijk te maken dat je bij aankoop van 1 tube tandpasta geen plastic tasje hoeft. Deze klant wil pinnen en moet zich achter de kassa manoeuvreren omdat het pinautomaatje.  ongeveer 30 cm van de kassadame staat opgesteld. Gelukkig kan ze daardoor over zijn schouder mee kijken of het allemaal wel goed gaat. Ik heb het zelfs meegemaakt dat een meneer gewoon zijn pincode doorgaf aan de kassadame (en de rest van de wachtenden) om het proces wat te versnellen. De pinbon wordt vanzelfsprekend ook nog eens van krabbel en stempel voorzien. Als ik eindelijk na 20 min wachten zelf heb afgerekend komt de laatste horde promotiemeisjes. Ze staan naast elkaar opgesteld in vijftien kleine kraampjes. Dat ziet er treurig uit, een beetje zoals op de Wallen; verveeld ogende meisjes die een klant proberen te lokken. Bij de uitgang staat nog een slecht gehumeurde beveiligingsmeneer die steekproefsgewijs de bonnetjes checkt en mensen gebiedt hun tas te openen.

Als ik mijn boodschappen in de auto heb gezet begrijp ik waarom de rest van de wereld over is gegaan op winkelwagentjes met statiegeld. Ik verwijder 4 karretjes die me het uitrijden belemmeren. Als ik daarna de auto uit de parkeerhaven draai, krijg ik een hartverzakking als een andere weggebruiker mij op een haar na mist terwijl hij dezelfde parkeerhaven inrijdt. GVD! Je kunt toch gewoon even wachten totdat ik weg ben!?

Anderhalf uur heeft deze exercitie me gekost: hoezo Tempo?

Bezoek

1 van de voordelen van het wonen in een niet al te ver buitenland is dat er regelmatig mensen langskomen. Het merendeel van onze vrienden en familie heeft ons al met een bezoekje vereerd. Vaak kijken we er reikhalzend naar uit om iedereen de stad te laten zien en weer bij te praten. Toen we verhuisden was ik bang een aantal mensen uit het oog te verliezen maar de meeste vriendschapsbanden verdiepen zich juist. Er ontstaat nu eenmaal een ander gesprek als je een middagje op de thee gaat dan als je elkaar een aantal dagen achter elkaar ziet. Afgelopen week kregen wij een wel heel bijzonder gezelschap langs. 1 vriendin die ik al sinds de lagere school ken en twee middelbare schoolgenoten waarmee we door de geneugten van facebook weer contact hadden gekregen. Net als de meeste anderen reisden ze met de felroze gekleurde lowcost carrier die 2 keer in de week een retourtje Eindhoven-Belgrado doet.

De voortekenen waren onheilspellend: Het weer zou van een zonnetje bij 20 graden zakken tot regen en sneeuw bij 6 graden. Bovendien had ik twee van de dames nauwelijks gezien in 25 jaar. Misschien waren het wel hele ouwe zeurdozen geworden of van die moeders die alleen maar over hun nageslacht kunnen kletsen. Of nog erger, ze vonden helemaal niets leuk.

Gelukkig bleken ze de tand des tijds prima te hebben doorstaan. Hoogstens was er wat meer rust en levenservaring neergedaald maar voor het overige leken ze vrijwel onveranderd. 1 had een aantal compromitterende foto's meegenomen van 25 jaar geleden. Heel fijn om te zien hoe we in een vorig rimpelloos leven gekleed gingen. Fantastisch chantage materiaal! 

Door het bezoek kon ik er ook niet onderuit om mijn verjaardag te vieren. Ik had een aardig Servisch tentje uitgekozen waar de kippen vrij rond liepen. Het in grote getale aanwezige kroost vermaakte zich buiten en de volwassenen laafden zich aan Rakija, wijn en sterke verhalen. Tevreden gingen we na uren weer huiswaarts om in petit comité het feestje voor te zetten. Mijn wederhelft probeerde de pret nog te drukken door een flagrante poging tot vergiftiging van mijn nieuwe hartsvriendinnen. Hij faalde jammerlijk en ik weet inmiddels in welke wijnflessen geen wijn maar zelfgestookte Rakija zit.

Voor het eerst in jaren werd er ook een echte verjaardagstaart voor me gebakken. Meestal ren ik naar de plaatselijke bakker of Hema om te trakteren: De culinaire genen in onze familie zijn helaas niet bij mij neergedaald. Ondanks de onbegrijpelijke Servische gebruiksaanwijzing kwam daar een baksel uit dat er niet alleen geweldig uitzag maar ook nog eens perfect smaakte.

Na 5 dagen waarin we de plaatselijke horeca nog beter hebben leren kennen, bleef ik achter in verwondering. We hebben verschrikkelijk gelachen en genoten. Het is dus kennelijk mogelijk om na 25 jaar de draad meteen weer op te pakken.

De onwaarschijnlijke hoeveelheid lege wijnflessen heb ik in etappes naar de container gebracht. De nieuwste aanwinst in ons huishouden stalkt me voortdurend voor aandacht en ik voel me ineens erg alleen.

Volgend jaar weer? 

Hond

Servie heeft 27.000 zwerfhonden. Min 1 want die zat gisterochtend voor onze poort. Piepend en moederziel alleen. Kijk eens goed naar het koppie op de foto. Had u hem kunnen laten staan? Helemaal alleen, overgeleverd aan een roedel honden of voorbijrazende auto's?  Mijn wederhelft heeft het kort overwogen. Nu heeft hij twee excuses: hij is militair en die zijn niet zo zachtzinnig als het gewone burgervolk en hij denkt wat verder vooruit dan de andere huisgenoten. Een paar weken vooruit bijvoorbeeld als het vakantie is en de familie zich in een vliegtuig hijst, of over 3 jaar als het beestje het formaat van een stevige salontafel heeft bereikt en alles in huis is gesloopt zodat we in een soort van isoleercel moeten leven.

Gelukkig zijn de andere huisgenoten gezegend met meer emotie dus onder het voorwendsel dat we hem alleen wat eten en drinken zouden geven is hij binnengehaald. Dat moet kunnen, het "point of no return" is pas bereikt als je hem een naam geeft. De peperdure Italiaanse ham is inmiddels verorberd en de katten zijn de kluts kwijt. Eerst hebben we drie hamsters binnengehaald die ze niet mogen opeten (zie blog Springfair april 2012) en nu is er een beest in huis dat te groot is om op te eten en te klein om als vijand te beschouwen.

Inmiddels heb ik zowel virtueel als in het echt om advies gevraagd. 90% zegt "houden" en een kleine minderheid maant ons dat het veel werk is om een hond op te voeden. Een beetje zoals met kinderen en dat is bij ons de afgelopen 11 jaar ook via "trial and error"  verlopen. We overwegen een aantal scenario's. De eerste werd meteen van tafel geveegd door 3 huisgenoten: doen alsof er niets gebeurd is en weer buiten zetten. Keuze 2 is dat we een goed thuis voor hem vinden en tot die tijd bij ons houden. Scenario 3 is het besef dat je het lot niet kunt ontlopen. Het is geen toeval dat een twee maanden oud puppie juist bij ons voor de poort zit, zeer beslist naar binnen loopt en je vervolgens overal blijft volgen.

Vanochtend om 5 uur zat ik op het stoepje bij onze voordeur terwijl het mormeltje buiten scharrelde. Iedere keer als ik weg wilde gaan zette hij een hartverscheurend gejank op. Na drie kwartier werd ik afgelost door mijn zoon zodat ik nog een paar uurtjes slaap kon pakken. Toen ik twee uur later beneden kwam vond ik beiden innig verstrengeld op onze bank.

Hij heet Dutch...

Boer zoekt vrouw

In Servië zijn wij gelukkig verschoond van de Nederlandse TV. Voor ons geen "Cherso" of "Help, mijn man is klusser" (die heb ik in Belgrado live met een auto voor de deur waarvan binnenbekleding ontbreekt). We kunnen hier alleen de wereldomroep ontvangen in de vorm van een Vlaams-Nederlands samenwerkingsverband dat BVN heet. De nieuwsprogramma's en een aantal andere kijkcijferkanonnen van de publieke omroepen worden hierop uitgezonden. Dat is erg fijn want DWDD en Koefnoen kun je zo blijven volgen. Helaas wordt de BVN ook steeds meer vergiftigd door programma's waarvan ik de lol of het nut werkelijk niet begrijp. De zoveelste danswedstrijd met voorheen bekende Nederlanders bijvoorbeeld of "Boer zoekt vrouw". In Nederland heb ik dit programma de afgelopen jaren consequent weggezapt maar vorige week heb ik het met stijgende verbazing en plaatsvervangende schaamte helemaal uitgekeken. Kan iemand mij alsjeblieft uitleggen wat de lol is van een aantal onverstaanbare boeren die op zoek zijn naar de ware liefde/een handige hulp in de huishouding? Het lijkt me overduidelijk waarom ze daar tot op heden nog niet in zijn geslaagd. Het echt verbijsterende aan het programma is dat er kennelijk vrouwen rondlopen die er alles aan doen om in de gunst te komen bij zo'n boer. Onbegrijpelijk en voor mij in dezelfde categorie vallend als vrouwen die verliefd worden op ter dood veroordeelden: een zeer misplaatst zorg complex. Blijf toch lekker single! In mijn zieke brein ontstond wel nieuw idee en voordat John de Mol of andere producent het jat, gooi ik het hier maar even wijde wereld in.

Diplomaat zoekt vrouw

Voor de casting gaan we op zoek naar een leuke jonge geëmancipeerde diplomate die de ware liefde hoopt te vinden in zwaar Islamitisch land. Ook plaatsen we een verlegen Aziatische diplomaat in het Sodom en Gomorra van de Westerse diplomatenwereld: Nederland. De typetjes vergen nog wat uitwerking maar 1 heb ik er meteen op mijn netvlies: Een knappe homo-diplomaat in Servië. Dan krijgen we in ieder geval wat meer vuurwerk dan bij die slaapverwekkende boeren. Om te begrijpen waarom Servië en homo-diplomaat een mooie combinatie is moet u weten dat een belangrijk deel van de bevolking zeer homofoob is. Vorig weekend zou hier de "gaypride" worden georganiseerd. Voorafgaand daaraan was er al een week geweest met allerlei happenings ter emancipatie en de pride zou daar het trotste slothoofdstuk van worden. Niet dus. Net als vorig jaar werd het evenement op het laatste nippertje verboden door de minister van Rust en Orde. Nu heeft hij een punt want toen het twee jaar geleden wel doorging stonden er voor 2000 meelopers (waarvan een groot deel buitenlandse vertegenwoordigers) 7000 zwaar bepantserde agenten paraat en was de score aan het eind van de dag 35 gewonden en een paar miljoen schade in de binnenstad. En waarvoor eigenlijk? Waar zijn ze bang voor? De gemiddelde nicht is nou niet direct als zeer agressief te bestempelen. Het is dus doodgewone angst en dat is ook in dit geval een slechte raadgever.

Naar mijn idee past het format van "diplomaat zoekt vrouw" prima in de hedendaagse emo-tv: er is namelijk niets dat meer verbijsterd dan menselijk gedrag, of het nu homofoben zijn of vrouwen met een zorg complex.

Stroopwafels 1

Recent ben ik lid geworden van het IWC. Dat zegt u hoogstwaarschijnlijk niets maar het is de ultieme "vrouwen van" club. De afkorting staat voor de "International Women's Club" en het gros van de expat-echtgenotes in Belgrado is lid van het IWC. De mensen die mij nog steeds kennen als een financieel onafhankelijke, geëmancipeerde en eigen naam dragende losbol gun ik nu even de tijd om hartelijk te lachen.

Uitgelachen? Goed, dan kunnen we terzake komen want het IWC doet behoorlijk wat aan liefdadigheid en daar zit voor mij de crux. Als buitenlanders in diplomatieke dienst zijn wij namelijk erg goed af hier in Servië en dat bezorgt me met enige regelmaat een bezwaard gemoed. Als ik een kind zie bedelen bijvoorbeeld of als ik een alleenstaande werkende onderwijzeres hoor zeggen dat ze haar gezin nauwelijks kan onderhouden van haar salaris. Zo kan ik nog wel 10 voorbeelden geven. De economische crisis slaat ook hier toe en dat komt over het algemeen wat harder aan dan in het westelijk deel van Europa.

De voornaamste bron voor het IWC om aan middelen te komen is de jaarlijkse kerstmarkt. Vorig jaar waren we koud gearriveerd toen we daar een uitnodiging voor kregen en de eerlijkheid gebied me te zeggen dat ik een hobbyistisch kerstmarktje verwachtte. Toen we arriveerden bleek er een ruimte ter grootte van de RAI/Brabanthallen/Jaarbeurs vol te staan met stands. Het was er stervensdruk en binnen no-time was ik mijn kroost kwijt. 2 keer eerder heb ik een aanval van mensenangst gehad. 1 keer bij de Zweedse meubelboulevard en een keer toen ik per ongeluk verzeild raakte bij sokken graaiende huisvrouwen tijdens De Drie Dwaze Dagen. Ik zat dicht tegen mijn derde aanval aan toen ik de Nederlandse stand ontwaarde. Helaas hadden ze alleen nog bier en lauwe bitterballen als troostvoer. De stroopwafels en kazen waren uren eerder al verkocht. Gelukkig bleken de overvloedig aanwezige Aziatische stands een enorme hoeveelheid heerlijk eten te hebben ingeslagen en na een maaltijd van sushi, nasi goreng, saté, een Koreaanse koolsalade en een Brusselse wafel kon ik er weer even tegen. Tegen het einde van de middag bleven er alleen een paar lokale lekkernijen over die een vergaande mate van "acquired taste" vergen.

Dit jaar mag ik samen met een aantal vrijwilligers de Nederlandse inbreng verzorgen. Naast kaas, bier, kaarsen en Delfts Blauw ben ik nu dus bezig om 500 pakjes stroopwafels deze kant op te krijgen. We gaan zelfs voor het summum: een echte Hollandse stroopwafelbakker die ter plekke verse stroopwafels bereidt. Dat zou natuurlijk geweldig zijn maar deze droom heeft een aantal procedurele belemmeringen. De zeer omvangrijke Servische overheid gunt zichzelf namelijk ook wat werk en laat niet zomaar buitenlandse producten binnen. Aan de leverancier en mij dus de schone taak om zonder al te veel kosten alle benodigde formulieren en stempels te verkrijgen.

Ik hou u op de hoogte...

Dr. Lilly

De school van mijn kroost is gezegend met een fulltime schooldokter, Dr. Lilly. Het laatste schooljaar hebben wij een innige band opgebouwd. Zij mailt mij gemiddeld twee keer per week. De eerste keer schrok ik me wild maar inmiddels raak ik gesteld op haar omschrijving van de kwetsuren van mijn kroost. Lees u even mee?

Please be informed that Bing has visited the school health office today.

Bing had an accident. He has fallen down the stairs during recess time when changing classrooms. He was holding plenty of books when he slipped and fell down.

Bing has hit the left lower leg shine bone.

Examination has shown bruised area without any injury to the bone.

Ice pack was applied and rest was given. Bing had an ice gel applied and supportive bandage.

Bing could walk normally and was fine.

Recommended is a follow up with a specialist in case that swelling appears.

As always I stand ready at your service.

Yours sincerly 

Dr. Lilly

De bovenstaande foto toont het resultaat na behandeling van Dr. Lilly. Nu denkt u misschien dat mijn zoon een dik blauw been heeft dat wekenlang ingetapet moet worden voordat hij er weer op kan lopen. Niets is minder waar kan ik u verzekeren. Mijn interpretatie van het ongeluk luidt als volgt:

Mijn zoon is zo onverstandig geweest om met een enorme stapel boeken een betonnen trap af te rennen. Daarbij is hij natuurlijk gevallen en na verwijdering van het indrukwekkende verband en de icegel vonden we twee met het blote oog nauwelijks zichtbare blauwe plekken.

Ook dochterlief laat zich regelmatig onder behandeling stellen. Bij buikpijn na het eten van een reusachtig stuk slagroomtaart bijvoorbeeld. Dat is namelijk een doodnormale Servische traktatie (De verantwoorde fruit-en groenteprikkers worden hier genadeloos uitgelachen). Bijkomend voordeel is dat ze tot wel een half uur van hun les missen als ze met thermometer of icepack zielig in het dokterskantoortje zitten. Ik vrees dat de Amerikaanse claimmentaliteit (want dat is de bron de minutieuze verslaglegging) niet opgewassen is tegen de Nederlandse geslepenheid van mijn kinders. Eindelijk krijgen ze echte aandacht en geen moeder die roept dat ze geen pleister gaat plakken op een minuscuul schrammetje of pas de thermometer/paracetamol tevoorschijn haalt als ze ijlend van koorts niet meer op hun benen kunnen staan.

Verdacht vaak bereikt mij het berichtje van Dr. Lilly net voor wiskundeles of een ander vak dat hun goedkeuring niet kan dragen. Toch behandelt ze iedere klacht even serieus. Daarnaast doet ze ook nog eens alle gehoor en zicht testen. Ieder kind op "lower school" komt aan het begin van het schooljaar thuis met een sticker op zijn shirt dat ze die dag gekeurd en goed bevonden zijn. Hoe doet ze dat met honderden kinderen als die van mij er al twee keer in de week zitten? Ik vrees dat ze een langere werkdag heeft dan menig CEO. Soms krijg ik haar berichtje pas lang na schooltijd. Het kroost heeft dan hun wonden al uitgebreid geshowd en zijn nog verontwaardigd ook als ik nog geen mailtje heb ontvangen daarover. Tot overmaat van ramp begreep ik gisteren dat ze "single parent" is. Toch maar eens even praten dus met mijn opdonders dat ze alleen bij een acute appendicitis of een open beenbreuk medische behandeling vragen... 

Verrassing

06.10 uur.

De wekker gaat. Ik lig al een uur klaarwakker dus ik schrik er niet van. Wederhelft mag vandaag uitslapen en draait zich nog eens om. Ik sleep me naar de douche maar krijg de slaap niet uit mijn ogen. Na de kop muesli pak ik de laatste zaken in en geef alle huisgenoten een dikke knuffel.

06.50 uur

Ik stap naar buiten de zon in, doe mijn koffer in de auto en rij weg in de nog stille straat.

07.07

Na verschillende snelheidsovertredingen en wat krachttermen kom ik aan, parkeer mijn auto voor het gebouw waar ik moet zijn en ga naar de balie met een te blonde dame in blauw uniform.

07.10

Ik heb de benodigde documenten en loop door naar de tweede dame ditmaal in groen uniform. Ik passeer daarbij een meneer die langzaam lopend zijn gehele familie voor de komende dertig jaar uitzwaait. De volgende geüniformeerde dame spreekt mij daarop aan. Ik weet me nog net te bedwingen: Een uitval over de nationale gewoontes in het verkeer en loketrijen zou me alleen maar  vertragen.

07.14

Het laatste vrouwelijke uniform zit onder zo'n laag make up dat ik bang ben dat het gaat breken bij de geringste glimlach. Dat doet ze dan ook wijselijk niet. Onbewogen pakt ze een ouderwetse datumstempel en verricht de laatste administratieve handelingen.

7.16

Strakke tijd: binnen 25 minuten ben ik van huis tot aan het punt dat ik kan instappen. Dat zal vermoedelijk op Schiphol niet gaan lukken. Ik bestel een kop koffie en bel mijn Lief nog even om een telefoonkus te geven. Ik verheug me op wat er komen gaat. Behalve een paar ingewijden weet niemand dat ik naar Nederland vlieg om zuslief te verrassen voor haar verjaardag.

In de trein vanuit Schiphol naar Den Haag kijk ik naar buiten en alles komt me vreemd over. Het regent (natuurlijk) en het is belachelijk groen en geordend. Ik zit in een modeltrein landschap. Ineens voel ik me een buitenlander in eigen land en is mijn thuis 1700 km zuidoostelijk van deze koeien en polders.

De verrassing wordt bijna verprutst omdat de jarige job besloten heeft toch maar gewoon te gaan werken. Nadat ik mijn ouders noodgedwongen deelgenoot heb gemaakt van mijn komst, wordt ze op slinkse wijze op andere gedachten gebracht. Als ze me op haar verjaardag in een hoofdstedelijke taartjes/koffieshop ontwaart krijg ik een welgemeend "trut" naar mijn hoofd. Gelukkig kan ik ook mezelf zijn en ben ik even weg van de koetjes en kalfjes in Belgrado.

Het gevoel niet thuis te horen in het laaglandmoeras verdwijnt de uren en dag daarna. Thuis is waar je vrienden/familie zijn en nu heb ik er dus twee. Niet dat de koters op me zitten te wachten in dat tweede thuis. Zij hebben hun eigen bezigheden en begroeten me na 4 dagen alsof ik even naar de bakker ben geweest.

Indofood

Deze week was ik op de receptie ter gelegenheid van de nationale dag van een bevriend Oost-Europees land. Op een dergelijk feestje worden altijd locale hapjes en drankjes geserveerd en in dit geval was dat veel varkensvlees en nog meer sterke drank. Dat laatste heb ik proefondervindelijk vastgesteld toen ik een glaasje water dacht te pakken van een voorbijschietende ober. Nadat ik was uitgehoest, raakte ik aan de praat met een erg aardige Indonesische mevrouw die noch varkensvlees, noch alcohol nuttigde. Hoe houdt zij zich staande in een land dat leeft op brood, vlees, bier en rakija? De grote Chinese gemeenschap in de stad biedt enige soelaas. Zij hebben een paar restaurants en een enorme ongelooflijke chaotische markt waar je alles kunt vinden dat in het overige deel van de stad twee keer zo duur is of niet verkrijgbaar. Ik vroeg de dame of je ergens in de stad Indonesisch kon eten. Tot mijn grote vreugde wist ze met te vertellen dat er recent een afhaaltentje was geopend door ene Agus.

Nou moet u mijn behoefte aan Aziatisch eten in het het algemeen en Indonesisch eten in het bijzonder niet meteen wegwuiven als een luxe gewoonte van een verwend expatvrouwtje. Ik heb niets voor niets de halve wereld rondgereisd op zoek naar lekkere locale hapjes en het is ook geen toeval dat ik mijn volwassen jaren heb doorgebracht in steden waar je op iedere hoek van de straat een ander etnisch eettentje vindt. Naast stroopwafels en drop zijn Indonesische specerijen, kroepoek, sambal en ketjap de belangrijkste zaken in ons overlevingspakket uit Nederland. Daarmee voorkomen we het ergste gebrek aan Aziatische eten maar het is natuurlijk nooit zo lekker als bij Warung Dayang op de Prinsenstraat in Den Haag.

Na wat gezoek op internet kon ik inderdaad het adres vinden van "indo fast food" in Belgrado. Het piepkleine afhaaltentje was vrijwel onvindbaar in een nauw straatje nabij het centrum van de stad. De kaart was beperkt maar ik was al erg blij met de "Madura's piletina sate u kikiriki sosu sa pirincem" en de "Rendang, Sumatra's zacinjeno meso sa pirincem" deed mijn hart helemaal oplichten. Achter de balie stond Agus: een kleine Indonesische man met een scherpe blik die onmiddellijk begreep dat we uit Nederland kwamen. Hij kwam uit Yogyakarta waar ik in 1 van mijn vorige levens nog een half jaar heb gewoond. Dat schept natuurlijk een band en hij vertelde dat hij na vele omzwervingen op onder andere een cruiseschip, in Belgrado was beland. Zijn tentje was nu drie maanden open. Hij haalde zijn specerijen uit Wenen, van internet of de Chinese markt en deed verwoede maar vruchteloze pogingen om zijn Servische assistente de fijne kneepjes van het vak te leren. Wat mij betreft verdient hij een standbeeld omdat hij als buitenlander gaat ondernemen in Servië en omdat hij in ieder geval ons gezin een onvergetelijk maaltijd heeft bezorgd. 

Grrr

Het is de laatste dag van ons ladies-only weekend. Wederhelft is naar Nederland en zoonlief op schoolreis. Niet een dagje pretpark maar een driedaags uitje naar Oost Servië. Dochterlief wil vandaag lekker rustig aan doen dus het enige dat op het programma staat is Nederlandse les. Omdat ik me niet wil haasten, vertrekken we ruim op tijd voor het 15 minuten durende ritje. Koud vijf minuten onderweg staan we al stil. De stoplichten zijn vervangen door eerstejaars studenten van de verkeerspolitieschool. Gelukkig rijden wij nog een beetje, aan de andere kant zie ik een enorme file die muurvast staat. 5 minuten later ontdek ik de reden. De afslag onder aan de brug is afgesloten. Heel fijn want nu kan ik omkeren en aansluiten in de file die ik zojuist nog uitlachte. Waarom geven ze dat niet vantevoren aan? Een kwartier en twee verkeersovertredingen later passeer ik ons huis weer. Nu is er wel haast geboden. Als ik de langzaamste zastava van Belgrado heb ingehaald zie ik ineens auto's voor me opdoemen. WTF? Hier staat het ook stil. Ze hebben gewoon de enige twee toegangswegen afgesloten! Een forse nucleaire of chemische ramp zou dit kunnen verklaren maar dat is niet het geval, ze hebben besloten beide wegen tegelijkertijd te asfalteren. Ik verontschuldig me tegenover dochterlief voor de krachttermen die ze nu gaat horen. Als ik haar met mijn tanden in het stuur halverwege de les aflever, besluit ik te kalmeren met een kopje koffie.

Na afloop van de les en vele omwegen door de 'outskirts' van de stad later, rijden we onze straat in. Daar treffen we een bizar tafereel aan. Pal voor onze deur staat een vuilniswagen met daarachter een enorme rokende hoop van wat vermoedelijk zijn lading is geweest. Ik vlucht tussen de opengereten vuilniszakken onze poort in en tref onze huiseigenaresse in staat van opperste verontwaardiging. Nu is ze dat wel vaker dus daar schrik ik niet meer zo van. Ze vertelt dat er iemand nog gloeiende bbq kooltjes in de container heeft gegooid. Dat is in de vuilniswagen beland en heeft vlam gevat waarop de heren vuilnismannen besloten om de hele zooi voor onze deur te deponeren. De heren in kwestie staan een beetje appelig naar de troep te kijken, kennelijk wachtend op hulptroepen die de auto en vuilnis weghalen. Na anderhalf uur komt er uit het niets beweging in het gezelschap. Vijf heren beginnen het afval terug te gooien in de wagen terwijl de rest werkloos toekijkt. Als ze na een half uur klaar zijn wordt de vuilniswagen gestart en rijden ze weg. Ik weet nu zeker dat ik me in Candid Camera of een slechte Monty Python sketch bevind. Waarom wacht je anderhalf uur als die auto het gewoon doet? Gevaar voor oplaaiende vlammen kan het niet zijn want we hebben ondertussen gewoon de tuin besproeid dus kleine moeite om die klerezooi op straat even mee te nemen. Ik vraag het mijn "landlady" maar die is klaar om ter plekke een andere nationaliteit aan te nemen en te emigreren.

Even later sta ik in de keuken een glas in te schenken als ik vanuit  een ooghoek een mailtje zie binnenkomen van de begeleider van het schoolreisje. Ze zijn "slightly ahead of schedule" en komen niet om 9 uur s'avonds aan, maar om 5 uur s'middags. Ik kijk op de klok en verslik me. Terwijl ik naar de gang loop om de autosleutels te pakken word ik gebeld door een moeder die op drie uur rijden van Belgrado zit of ik haar zoon kan meenemen.

Uren later zijn de verhalen verteld en ruikt mijn zoon weer naar Nivea in plaats van zweet. Het leven is zo slecht nog niet. 

Warm

Ik hou erg veel van mijn nageslacht maar na 9 weken zomervakantie zou ik zo mijn huis uitbreiden met een geluiddichte bunker waar ik ze in kwijt kan. Hoe doen andere ouders dat?  Waar halen ze de creativiteit en het geduld vandaan om hun kroost wekenlang te vermaken? Of zijn daarvoor al die vakantie-kinder-kampen uitgevonden? Om ouders te ontlasten?

Gelukkig is de school weer begonnen. Alle expatkindertjes zijn terug van verre vakanties naar familie en vrienden. De klassen zijn door elkaar gehusseld en er zijn een paar nieuwe gezichten bij gekomen. Sommige zaken zijn niet veranderd. Zo wordt een klasgenoot van zoonlief nog steeds iedere dag naar school gebracht door een lijfwacht in een auto met een kenteken dat alleen bestaat uit vier nullen. Aan het type auto te zien zal die dat niet per toeval hebben gekregen. De lijfwacht gaat ook gezellig mee op klasse-uitjes. De eerste keer dat ik zo'n uitje begeleidde dacht ik dat we werden achtervolgd. Gelukkig kon de leraar me vertellen dat het hier één van de kinderen betrof die permanente bewaking heeft. 

Op de eerste schooldag werden de leerlingen op echt Amerikaanse wijze verwelkomd: overpositief en enthousiast. Het afgelopen jaar heb ik over die van mij nog nooit een onvertogen woord gehoord van een juf of meester. Sterker nog, iedere keer als ik in een gesprek met een leraar liet vallen dat ze geen topper waren in een bepaald vak, werd ik subtiel terechtgewezen. Ze waren niet "average" maar "challenged" of "working on it". In het begin lachte ik een beetje om een zo'n positief mensbeeld, kinderen zijn immers ook gewoon stierlijk vervelend of ongemotiveerd. Ik merk alleen dat doordat ze kinderen immer positief benaderen en motiveren, ze veel betere resultaten boeken. De leerlingen hier zijn zelfverzekerder en ondernemender dan de gemiddelde Nederlandse klasgenoot. Ik hou nu al mijn hart vast als ze terug moeten naar het Nederlandse onderwijs. Uitzonderingen daargelaten, heb ik de ervaring dat er vooral gekeken wordt naar wat een kind niet kan in plaats van naar van wat het wel kan. Als je maar in het malletje past. Ooit hoorde ik een moeder verzuchten dat als je kroost op de wereld zet, je niets liever wil dan dat ze gelukkig worden. Als ze de schoolleeftijd hebben bereikt veranderd dat en wil je niets liever dan dat ze "normaal" zijn en in de groep passen.

Niet alles is rozengeur en maneschijn. Zoonlief zit nu op "middle school" en daar wordt behoorlijk wat zelfstandigheid en verantwoordelijkheid verwacht. De eerste ruzies met het slot van zijn "locker" en zijn moeder heeft hij al achter de rug. Daarnaast zijn de leraren op het geweldige idee gekomen om voor een vijfdaagse schoolweek een zesdaags schoolrooster te ontwerpen. Ik begrijp dat dat al nauwelijks, laat staan een pre-puberale 11 jarige.

Wat ook niet helpt is dat onze thermometer inmiddels moeiteloos de 42 graden heeft bereikt. Van een aantal Serviërs heb ik begrepen dat dit formeel niet kan. In Servië wordt het nooit warmer dan 40 graden. Vanaf die temperatuur krijgen ambtenaren namelijk een tropenrooster met minder uren.... 

Zondag

4.30 uur

Ik word wakker door het licht buiten en de vogel die ons al wekenlang teistert. Gisteravond heeft mijn wederhelft gedreigd het beest aan flarden te schieten. Nu denkt u misschien dat wij enorme dierenhaters zijn die onschuldige vogeltjes neerknallen maar de ekster in kwestie zit in een boom op twintig cm van ons raam en produceert net zoveel herrie als een krijsende kleuter.

5.30 uur

Ik sta op. De thermometer wijst 23 graden aan. Ik besluit het rondje hardlopen vandaag maar even te skippen. Zoonlief zit al achter de computer en vraagt of ik weet hoe de voorvader van de zeeleeuw heette. Ook goedemorgen....

6.30

Dochterlief is wakker en vlijt zich achter een beeldscherm. Ik ga naar de bakker voor ontbijt en rij scherp bergafwaarts langs het plaatselijke restaurant dat net opengaat. Iets daar voorbij zit een enorme kuil in het wegdek die niet is afgeschermd. Gelukkig heb ik vier wielen en krijgt alleen de auto een opdonder, met een tweewieler had ik waarschijnlijk een doodsmak gemaakt. Het is al behoorlijk druk maar gelukkig kan ik de auto nog kwijt op het zebrapad. Ik loop langs de mensen op het terras en ga naar de markt. Met twee volle zakken vers fruit loop ik naar de supermarkt. Die is vierentwintig uur per dag open. Enige weken geleden hing er een briefje op de deur met diepe verontschuldigingen dat ze dicht waren op zaterdagnacht van 12 tot 4 uur. Tot slot naar de bakker. Dit is de winkel waar ik het meest kom. Altijd verse broodjes, gebakjes, lekkere koffie en sapjes. Ik kan het cyrillisch ontcijferen en wikkel mijn bestelling geheel in het Servisch af.

9.00 uur. Het is 30 graden. Omdat onze antieke wasmachine het sinds enige dagen heeft begeven gaat wederhelft naar de ambassade om daar te wassen. Er zijn al twee keer mannetjes langs geweest om 'm te repareren met als resultaat dat hij nu volledig gedemonteerd is en we de mededeling hebben gekregen dat er een onderdeeltje moet worden besteld. In Duitsland welteverstaan.

14.00 uur

Het kwik staat op 36 graden. We besluiten naar het plaatselijke zwembad te gaan. Dat is een zeer aangename verrassing. Vier verschillende zwembaden, een enorme speelweide en weinig mensen. De kinderen zitten in een nanoseconde in het water. Wederhelft doet er wat langer over, een half uurtje ongeveer. Nadat hij verschillende keren met zijn grote teen heeft vastgesteld dat het water echt nat en koud is gaat hij er heel voorzichtig in. Ik kijk om me heen en krijg spijt van mijn weerstand tegen botox, faceliften en kunstmatig zonnen. Ik zie louter strakke bruine lichamen om me heen in minuscule bikini's.

18.30

We gaan eten bij het restaurantje om de hoek waar we bijna worden weggekeken omdat we midden in een tenniswedstrijd binnenvallen. Een paar dikke heren op leeftijd zitten met bier en sigaren te kijken naar hun held Novak. Wij hoeven niet te kijken, we horen vanzelf wanneer en wie er een punt maakt. We bestellen 3 gerechten voor ons vieren. Een inschattingsfout: Er word ongeveer 8 ons vlees en een enorme met kaas bedekte pizza aangerukt. Gelukkig kennen ze "doggybags".

20.30 Het kroost ligt in bed. Er is een windje opgestoken en ik zit lekker op het balkon mijn blog te typen. Er klinkt vuurwerk (of schoten). In het gunstigste geval hebben bruiloftsgasten wat lol of heeft Novak gewonnen. In de verte komt regen, hoop ik.

Montenegro

Als je op de Balkan woont dan ga je natuurlijk niet naar "La douce France" of ordinair Spanje op vakantie maar naar één van de nieuwe landen. We besloten te beginnen met Montenegro. Als u nog nooit van dit landje heeft gehoord hier wat wetenswaardigheden en observaties: 

• Het ligt aan de Adriatische zee en is nog kleiner dan Nederland
• Crna Gora bestaat uit een aantal indrukwekkende bergen (Monte = Gora = Bergen, Negro = Crna = zwart).
• De mannen zijn donker, zonder uitzondering langer dan 190 cm en hun gemoedstoestand varieert van erg hartelijk tot zeer onheilspellend.
• Als er ooit een auto van u is ontvreemd, dan is er een gerede kans dat die hier rondrijdt.
• Ondanks het feit dat de Montenegrijnen erg trots zijn op hun land, schromen de meesten niet om alle vuilnis achteloos uit het raam te flikkeren

De rit naar onze bestemming is oppassen geblazen. De snelweg houdt een paar km buiten Belgrado op en de overige vierhonderd kilometer maakt al het verkeer van voetgangers en tractoren tot dure Mercedessen gebruik van dezelfde rijbaan. Die is bovendien verschillende keren gedeeltelijk geasfalteerd dus onze schokbrekers krijgen het zwaar te verduren. Na enkele licht traumatische ervaringen voor ons kroost hebben wederhelft en ik een afleidingsmanoeuvre ontwikkeld voor zaken die we hen willen onthouden. Een nest puppies in de berm bijvoorbeeld of de roadkill op de rijbaan. Iedere keer als we wat zien wijzen we de kinderen op iets bezienswaardig aan de andere kant. "Kijk jongens, een roofvogel". "Waar dan"? "Oh da's jammer, vliegt ie net weg achter de bomen".

De douanier aan de grenspost met Bosnië heeft geen haast, één auto per vijf minuten is zijn quotum. Moeilijk voor te stellen dat hier nog niet zo heel lang geleden niet eens een grenspost was. Dankzij de ultra korte rij kunnen we onze weg langs de Drina snel vervolgen. We rijden door een prachtig gevormde kloof die in de rest van Europa allang ten prooi zou zijn gevallen aan toerisme. In Gorazde zien we de reden dat dit gebied nauwelijks buitenlanders trekt: veel huizen dragen nog de sporen van granaatinslagen en de kerkhoven zijn te groot voor de dorpen waar ze gelegen zijn.

Na nog een grensovergang komen we aan in ons verblijf: een paar eenvoudige houten hutjes in het midden van niets. De omgeving is prachtig: een azuurblauw meer en ongerepte bergen. We hebben het plan opgevat om met het kroost te gaan raften op de Tara. Dat lukt wonderwel goed: het water staat laag en met een surfpak en reddingsvest zijn we ook goed beschermd tegen de verdrinkingsdood in het water van 15 graden. S'nachts schrik ik wakker en vind op de tast de weg naar buiten. Ik hoor en zie helemaal niets. Geen geritsel van muizen, geen wind: het is beangstigend stil.

Gelukkig weten ze dat ruimschoots te compenseren aan de kust waar we de volgende dagen doorbrengen. Hier zit half Rusland en voormalig oostblok beneden de 25 jaar, Lloret de Mar in Montenegro. Erg geruststellend is dat vrouwen net als in Belgrado weer aan de drie maal achtien regel voldoen: achttien cm hoge hakken, achttien cm lang rokje en de laatste achttien cm kunt u er zelf wel bij bedenken. De wegen zijn vol, overal hotels en appartementencomplexen aanbouw en de discotheken dreunen in de verte.

De verzengende hitte spoelen we weg met een nieuw drankje. Bier met citroen vernoemd naar de stad Niksic. We zijn er doorheen gereden en de verwende gezinsleden op de achterbank doopten het meteen Niksniet. Overigens komt het drankje niet uit deze stad. Op het blikje staat in hele kleine lettertjes dat de fabrikant is gevestigd op Bulevar Bill Clinton in Pristina, Kosovo. Bier is dus kennelijk niet onderhevig aan politieke tegenstellingen...

Pretpark

De lol van pretparken heb ik nooit zo goed begrepen. Je betaalt een godsvermogen om je in allerlei lawaaierige attracties verschrikkelijk misselijk te laten maken. Daarnaast is het de minst klantvriendelijke bedrijfssector die ik ken. Ik kan me niet voorstellen dat de klanten van T-Mobile of Ziggo het prima vinden om een uur in de wacht te staan voor een vraag/klacht. Toch is het vanzelfsprekend om diezelfde tijd te wachten op een achtbaanritje van 37 seconden. Het geheim van pretparken is natuurlijk dat ze niet gemaakt zijn voor volwassenen met een IQ boven de 80. Ze zijn gemaakt voor de kleine medemens. Die vinden het namelijk prima om dagenlang voorpret te hebben bij het uitzicht op allerlei duizelingwekkende ritjes en een dieet van suikerspinnen, hotdogs en cola.

Aldus toog ik met twee eigen en twee leenkoters naar een nabijgelegen park. Na twee keer achtbaan, drie keer wildwaterbaan en verschillende keren schommelschip werd er een pauze ingelast om moeders weer van groen- naar huidkleurig te krijgen. Eenmaal op het terras bij een bakje overheerlijke automatenkoffie, keek ik eens goed om me heen. De bezoekers waren, dat vrees ik althans, een mooie vertegenwoordiging van de Nederlandse bevolking. Ik zag een horde blonde kindertjes uit het Gooi met oranje poloshirts waar niet alleen de naam van hun school maar ook hun eigen naam op was gedrukt; Mees, Roderick en Fleur stonden in de rij te wachten voor het schommelschip. Naast hen stonden de leerlingen van een Rottdamse school: zonder uitzondering licht-tot donkergetint, een paar gehoofddoekt en luisterend naar namen als Mo, Fatima en Flavio. Mooi experiment om die leerlingen eens een maand te laten ruilen van school.

Wat mij verder opviel is dat het BMI van de gemiddelde bezoeker aanzienlijk hoger is dan dat in Belgrado. Met name de dames in Servië ogen een stuk dunner en verzorgder. Hun haar zit in de krul, een leuk rokje of strakke broek, nagels gelakt en hakken aan. Hier zie ik vooral heel veel moekes in windjack, spijkerbroek en onmisbare birkenstocks. Ook ik heb vanwege draaggemak gezondigd, maar toen ik me realiseerde dat mijn voeten op platgeslagen kipfilets leken heb ik ze gauw uit mijn gaderobe verbannen. Er zijn meer kledingstukken die verboden zouden moeten worden: witte leggings, echtparen met dezelfde ANWB jassen, navelshirts, crocs, uggs in de zomer, glimjassen met echt bont, burqa's, te laag uitgesneden tijgerblouses, sokken in sandalen, spiegelzonnebrillen.....Bent u er nog? U ziet dat ik met de jaren niet bepaald toleranter ben geworden.

Maar goed, morgen vertrekken we weer naar het land van de eeuwige terrassen en keurig verzorgde dames. Bijkomend voordeel is dat we de zon weer eens in het echt kunnen zien.

Reünie

In de jaren tachtig van de vorige eeuw zat ik in Eindhoven op de middelbare school. In die tijd had ik twee kleuren haar, een veiligheidsspeld door een oor en droeg ik louter zwarte wijdvallende kleding. Ik luisterde naar muziek waar zelfs een rasoptimist nog depressief van zou worden en had verkering met de langste slungel van de klas. Omdat ik vrij trouw ben in mijn vriendschappen bleven er uit die tijd een paar mensen over die ik nog steeds regelmatig zie en die mij zeer na aan het hart liggen. Verder was mijn middelbare schooltijd een zeer goed afgesloten hoofdstuk.

Tot het een paar maanden geleden toen het weer geopend werd door de geneugten van de moderne techniek. Je kunt iedereen immers googlen en er zijn ook altijd wel een paar oude bekenden die het geen probleem vinden om een facebook account te openen zodat ze alle compromitterende voorvallen en foto's kunnen vereeuwigen. Voor mijn kroost was dit heel verhelderend en hilarisch. Ik werd vierkant uitgelachen om mijn kleding en heb aanzienlijk moeten inboeten op mijn ouderlijk gezag toen ze hoorden wat ik allemaal uitspookte. Ik was vooral geïnteresseerd in wat mensen nu deden en hoe ze eruit zagen. Bij de heren was de 80/20 regel van toepassing: het merendeel had 80% van zijn haardos verloren en was twintig kilo aangekomen. De meesten waren inmiddels voorzien van kroost en sommigen waren heel ver uitgewaaid. Met een aantal ontstond een online band en van het één komt het ander.

Er werd er een mini reünie georganiseerd. Het mooiste meisje van de klas was helaas verhinderd maar de klasgenote met de jaloersmakende haardos was er wel. Ze was ongeveer twintig jaar ingevroren geweest en zag er in tegenstelling tot ondergetekende nog exact hetzelfde uit. Erg onrechtvaardig dat sommigen van ons wel aan zwaartekracht en ouderdomskwalen onderhevig zijn maar anderen de dans lijken te ontspringen. Toen we onder het genot van moijto's de sappige verhalen deelden over vroeger en nu trof het me dat het eigenlijk een hele bijzondere tijd is geweest. We hadden een hechte vriendenclub en een tolerante school. Zo runden we met een aantal leerlingen de schoolkantine. Een donker hol voorzien van een enorme geluidsinstallatie waar in de pauze een ongelooflijke teringherrie uit kwam. Er hing een dartbord met een foto van de scheikunde docent en als dank voor het uitbaten van de kantine kregen we aan het eind van het jaar een kratje bier van de rector. Voor alle duidelijkheid: het was geen vage vrije school maar een doodnormale scholengemeenshap met mavo, havo en vwo. Ik zie het tegenwoordig niet gebeuren (ziet u de krantenkop al voor u: Rector voorziet zestienjarigen van alcohol) maar ik zou het mijn kinderen ontzettend gunnen om op die leeftijd verantwoordelijkheid te dragen en te experimenteren binnen de veilige schoolmuren.

Er wordt een volgende reünie gepland, dit maal in Belgrado. En als u zich afvraagt wat er is geworden van de twee kaboutertjes Plop op de bovenstaande foto: ze zijn beiden rijksambtenaar en zeer gesteld op hun privacy.

Uitslapen

Eindelijk heeft het lot gezegevierd. Na jaren geen oog te hebben dichtgedaan zijn we nu in de fase beland waar ik mijn beginnende puberzoon het bed uit mag schoppen. Voor de aanstaande moeders en vaders die dit stukje lezen; laat u niets wijsmaken, er is geen roze wolk. De eerste paar jaar nadat uw schattige wurm ter wereld is gekomen slaapt u in het geheel niet. U zult proefondervindelijk vaststellen wat slaapgebrek met u kan doen. Mijn wederhelft ging na de geboorte van zoon en dochter nog regelmatig op oefening in een donker dierenbos en hij heeft meer geslapen dan ik. Het dieptepunt was de combinatie van één kinderkamer, twee kinderen onder de drie jaar,  twee full-timebanen en een postdoctorale studie. Ik kreeg iedere dag de vraag of ik ziek/moe/overspannen of chagrijnig was. Net op tijd werd ik gered door mijn moeder die het kroost een week in huis nam zodat ik kon bijslapen. Hoe deed zij dat vroeger met vier kinderen onder de zes? Ik vermoed dat een grote mate van eigenzinnigheid en een paar pedagogisch niet verantwoorde methoden haar op de been hebben gehouden. Ik ben er nog steeds niet achter of dat verhaal van een suikerklontje gedoopt in sterke drank een fabel was.

Enfin, uiteindelijk overleefde ik het natuurlijk en brak er een tijd aan dat ze zowaar doorsliepen tot vijf uur s'ochtends. Jarenlang stonden we mechanisch op om een DVD op te zetten zodat we nog een uur extra konden slapen. Dat ondertussen de koekjestrommel en snoeppot werden leeggeroofd namen we op de koop toe. Maar nu is het tij dus gekeerd. Zoon wordt puber en pubers gaan pas na het laatste avondjournaal naar bed. S'ochtends zijn ze er daarentegen niet uit te branden.

Ik herinner me mijn moeders wraak nog goed. Zij kwam in alle vroegte mijn tienerkamer stofzuigen. Nu zin ik op revanche: een ouderwetse wekker in de wasbak? De katten en honden loslaten in zijn kamer? Heel hard "REVEILLE"! in zijn oor roepen?

Ik hoor zoonlief de trap af rommelen. Hij komt binnen, slaat zijn armen om me heen en zegt: "Ik hou van je mam". 

Daar gaat mijn wraak. 

Wijnwandelen

Een jaarlijks terugkerende traditie binnen onze familie is een wijnwandeling in Zuid Duitsland. Nu vraagt u zich misschien af wat wijn met wandelen te maken heeft. Op het eerste oog is er inderdaad geen logisch verband maar bij nader inzien en met voldoende wijn achter de kiezen is dat er wel degelijk. De wijncoöperatie van het dorp waar we naar toe gaan organiseert ieder jaar een tocht door de prachtig gelegen wijnvelden en voorziet de wandelaars onderweg van een zes gangen diner met passende wijnen uit de streek. Dat is niet alleen commercieel een heel goed idee, ik kan u ook verzekeren dat het verreweg de leukste wandeling is die ik heb gelopen. De barre tocht begint om een uurtje of tien met een sekt en eindigt zes kilometer en ongeveer 15 wijnen later met kaffee, kuchen und schnapps.

Voor kinderen is het ook ideaal. Ze kunnen rennen, eten en kersen plukken. Na een autorit van 2 dagen was het kroost dan ook zeer uitgelaten dat ze weer wat familie zagen en hun energie kwijt konden. Helaas hebben ze ondertussen wat gewoontes aangeleerd die minder gewaardeerd worden in het degelijke Duitsland. Zo kunnen ze in Servië gewoon tikkertje spelen op het terras. Niemand die zich eraan stoort, in tegendeel, meestal wordt er nog vertederd gekeken ook. Het Duitse terras waar wij waren neergestreken werd echter bevolkt door een aantal grijze hoofden die zeer op hun rust waren gesteld. U kent ze wel, de vijftigers met allemaal dezelfde jassen en degelijke wandelschoenen die van een pensioen genieten dat de generatie onder hen moet ophoesten. 1 van de grijskoppen had dochterlief al een keer tegengehouden en vermanend toegesproken. Wederhelft kan veel hebben maar niet dat volstrekte buitenstaanders zich op die manier met de opvoeding bemoeien. Toen dochterlief verhaal kwam halen liet hij dus merken dat hij daar niet erg van was gecharmeerd. Daarop vroeg ze heel bijdehand "mag ik dan mijn middelvinger naar hem opsteken"? Ik hoop maar dat ze het Nederlands niet machtig waren. De verhouding met onze machtige buren was sowieso al wat gespannen. In de 2 dagen die we in de auto hebben gespendeerd zijn we vergast op honderden "Deutsche" vlaggetjes die vrolijk aan de raamportieren wapperden. Ook waren er veel te veel huizen versierd met levensgrote spandoeken en ander onsmakelijk eerbetoon. Daarbij kwam dat we afhankelijk waren van hen: Het lot van "onze jongens" lag immers in handen van hun "mannschaft". Inmiddels weten we dat de roemloze vernederende aftocht volledig onze eigen schuld is.

We hebben het weekend afgesloten met een nieuw voorraadje wijn. Na wat geschuif hebben we bagage en kinderen ingebouwd en kon er zowaar nog een doosje of 10 bij in de zwaar beladen bolide.

Inmiddels zijn we voor een paar weken terug in ons laaglandmoeras. Ik loop licht rillend in mijn zomerbloesje rond en heb alweer ruzie gemaakt met school. Dochterlief is namelijk wel welkom voor twee weken in haar oude klas maar zoonlief die twee klassen hoger zit niet omdat de juffen het te druk hebben....Welkom thuis!